به ياد سيصد و شصت روز مظلومانه زندانی شدن استاد ايليا

Monday, July 05, 2010

نکته 104 - پرسش هاي باز و پرسش هاي بسته


اين ها دو نوع پرسش است که ويژگي ها و کاربردهاي خاصي دارد

پرسش هاي بسته

پرسش هايي هستند که جوابشان يک کلمه اي يا کوتاه است (مانند : چند سالته؟ کجا زندگي مي کني؟) يا اينکه جوابش بله/خير است مانند : ديروز رفتي سر کار؟


کاربرد پرسش هاي بسته

پرسش هاي کوتاه داراي اين وييژگي هاست

- واقعيت ها را بيان مي کند

- براي پاسخ دادن، ساده هستند

- پرسش کننده، کنترل گفتگو را دارد

در موارد زير استفاده از پرسش هاي بسته کاربرد دارد

- در شروع يک گفتگو، بهتر است از پرسش بسته استفاده شود زيرا پاسخ آن راحت است و نياز نيست که پرسش شونده، اطلاعات زيادي را از خودشان بيان کند. مانند : هوا امروز خيلي خوبه؛ مگر نه؟ کجا زندگي مي کني؟ ساعت چنده؟

- محک فهم مخاطب يا پرسش گر از مطالب بيان شده که معمولاً با پرسش هاي بله/خير صورت مي گيرد. مانند : گفتي که هفته آينده مي خواهي اسباب کشي کني. درسته؟

- براي ايجاد يک ذهنيت مثبت در مخاطب که در اين حالت جواب را مي دانيم و مي خواهيم براي مخاطب نيز تداعي شود. اين پرسش ها داراي جواب بله/خير هستند. مانند : آيا از کار جديدت راضي هستي؟ آيا هرچه مي خواستي را تهيه کردي؟

- براي خاتمه دادن به يک بحث. مانند : اگر فردا جنس را تحويلت دهم، آيا الان قرارداد را امضا خواهي کرد؟

پرسش هاي باز

پرسش باز، پرسشي است که داراي جواب طولاني است. ويژگي اين پرسش ها عبارتند از

- باعث مي شود تا پاسخ دهنده، فکر کند يا واکنش نشان دهد

- عقايد و احساسات پاسخ دهنده را آشکار مي کند

- کنترل گفتگو را به پاسخ دهنده مي دهد


کاربرد پرسش هاي باز

- براي توسعه يک گفتگو و يا برسر حرف آوردن کسي که در يک جلسه بيشتر يک شنونده است. مانند : در تعطيلات چه کارهايي کردي؟ چگونه سر کار ، تمرکزت را حفظ مي کني؟

- براي کسب اطلاعات بيشتر درباره يک فرد مانند علايق، مشکلات و مواردي از اين قبيل. مانند : چرا اين براي شما مهم است؟ انگيزه تو براي کار زياد چيست؟

- براي متقاعد کردن مردم به مشکلاتشان (که البته شما راه حل آن را مي دانيد). مانند : اگر شکايت مشتريانتان زياد شود چه خواهيد کرد؟ تام قبلاً خيلي بيشتر کار مي کرد. مي داني چه اتفاقي براي او افتاده؟

- براي اينکه مخاطب احساس خوبي از شما پيدا کند. در اين حالت، سلامتي يا عواطف او را مورد پرسش قرار دهيد. مانند : بعد از عمل جراحي، حالت چطور شده است؟ ناراحت به نظر مي رسي؛ چي شده؟

پرسش هاي باز معمولاً با کلمات: چگونه، چرا و چطور شروع مي شود

استفاده از اين گونه پرسش ها مي تواند ترسناک هم باشد زيرا کنترل گفتگو را به مخاطب واگذار مي کند. البته اگر اينگونه پرسش ها در جاي مناسب مطرح شود مي تواند با تحريک علايق مخاطب باعث راهبرد بهتر گفتگو شود

در يک گفتگوي آزاد، براي ايجاد تعادل در صحبت، بهتر است به ازاء هر پرسش باز، سه پرسش بسته مطرح شود

به عنوان يک پرسش شونده، مي توانيد از پرسش هاي باز به عنوان موقعيتي جهت بيان ديدگاه ها و نظرات خود استفاده کنيد. براي تشويق پرسشگر به طرح پرسش هاي باز، مطلبتان را نيمه تمام بگذاريد

منبع

No comments: