به ياد سيصد و شصت روز مظلومانه زندانی شدن استاد ايليا

Friday, August 07, 2009

نکته 12 - پرسش های سقراطی






سقراط یکی از بزرگترین معلم هایی بود که از طریق طرح سوال و استخراج جواب توسط شاگردان، تعلیم می داد. در اینجا می خواهیم شما را با 6 تیپ از سوال هایی که سقراط از شاگردانش می پرسید را به شما معرفی کنیم:




پرسش های تعمق برانگیز
- چرا این را می گویی؟
- معنی دقیق این موضوع چیست؟
- این مطلب با آنچه که در موردش صحبت می کنیم، چه ارتباطی دارد؟
- طبیعت این موضوع چیست؟
- هم اکنون درباره این موضوع چه می دانیم؟
- آیا می توانی برایم مثالی بزنی؟
- آیا گفتی .... یا .....؟
- ممکن است این موضوع را به بیانی ساده تر بگویی؟


جستجوی فرضیات:
جستجوی فرضیات باعث می شود که مخاطب در مورد آنچه که بدون دلیل پذیرفته و یا درباره اعتقادات بی پایه نسبت به موضوعی که اساس استدلالش را تشکیل می دهد تفکر کند. این موضوع اصول پایه را مورد تردید قرارداده و واقعاً حرکتی در ذهن مخاطب ایجاد می کند:
- چه چیزهای دیگری را می توان در این باره فرض کرد؟
- آیا تو در حال فرض اندیشی هستی؟
- چگونه این فرضیات را انتخاب کردی؟
- لطفاً توضیح بده که چرا و چگونه .....؟
- آیا می توانی این فرضیات را تایید یا رد کنی؟
- چه اتفاقی خواهد افتاد اگر ...؟
- آیا با .... موافقی یا مخالف؟

بررسی مبانی، دلایل و مدارک
هنگامی که کسی مبانی استدلالش را مطرح می کند، به دلایلی که می گوید بیشتر عمیق شوید تا فرضیاتش. مردم معمولاً برای استدلال هایشان فهم و درک ضعیفی دارند.
- چرا آن موضوع چنین است؟
- چگونه به این موضوع پی بردی؟
- می شود آن را به من نشان بدهی؟
- می توانی مثالی از آن برایم بزنی؟
- نظر تو درباره عوامل بوجود آورنده .... چیست؟
- طبیعت این موضوع چیست؟
- آیا این دلایل به اندازه کافی خوب هستند؟
- آیا این موضوع از دادگاه سربلند بیرون می آید؟
- این موضوع چگونه ممکن است ثابت شود که اشتباه است؟
- چگونه می توانم در مورد آنچه می گویی مطمئن باشم؟
- چرا این موضوع اتفاق افتاد؟
- چرا؟ (چند بار پیاپی این سوال را تکرار کنید)
- در مورد آنچه می گویی چه مدارک تایید کننده ای داری؟
- استدلالت را بر پایه چه اختیاری ایجاد کرده ای؟

پرسش هایی در مورد زاویه دید و چشم انداز
بیشتر استدلال ها برای وضعیت خاصی ارائه می شوند. بنابراین آن موقعیت را مورد حمله قرار دهید. نشان دهید که زاویای دید دیگری هم وجود دارد که استدلال از آن منظر نادرست است
- زاویه نگاه دیگری که در مورد این موضوع وجود دارد این است که .... . آیا از این زاویه دید هم موضوع منطقی به نظر می رسد؟
- چه زوایای دید دیگری دراین مورد وجود دارد؟
- چرا این موضوع ضروری است؟
- چه کسی از این موضوع منتفع می شود؟
- نقاط قوت و ضعف این موضوع چیست؟
- چرا این موضوع با آن موضوع متشابه است؟
- در باره این موضوع چه می توان گفت؟
- اگر این موضوع را با آن موضوع مقایسه کنی، چه خواهد شد؟
- چگونه می توانی این موضوع را از زاویه ای دیگر نگاه کنی؟

پرسش در مورد فرجام و پیامدها
استدلال هایی که افراد بیان می کنند، ممکن است فرجام منطقی داشته باشد که قابل پیش بینی کردن باشد. آیا چنین حسی را ایجاد می کند؟ آیا مطلوبیت دارد؟
- خوب بعدش چه اتفاقی خواهد افتاد؟
- پیامد این فرضیه چه خواهد بود؟
- فرجام این موضوع چه خواهد بود؟
- این موضوع چه تاثیری بر فلان موضوع دارد؟
- این موضوع چگونه با آنچه قبلاً دریافته ایم، منطبق می شود؟
- چرا این موضوع مهم است؟
- بهترین حالت این موضوع چیست؟ چرا؟

پرسش در مورد پرسش
شما می توانید در برابر کلیت یک موضوع، حالت انعکاسی به خود بگیرید. حمله آنها را علیه خودشان برگردانید و توپی که به سویتان پرتاب کرده اند را به زمین خودشان شوت کنید.
- منظورت از این سوال چیه؟
- چرا فکر می کنی که من چنین سوالی را پرسیدم؟
- معنی این سوال چیست؟

No comments: