نکته 5- گزینه یابی از طریق طوفان ذهنی

یکی از مشکلاتی که ما در تفکر داریم این است که ایده هایمان در مورد مسائلی که با آن برخورد می کنیم کم است. وقتی تنوع ایده ها کم باشد، ناگزیریم به همان یکی دو ایده ای که داریم بسنده کنیم. در صورتیکه تفکر؛ یعنی انتخاب ،و کیفیت انتخاب وقتی افزایش می یابد که گزینه های متعددی داشته باشیم.
یکی از از روش هایی که برای رسیدن به گزینه های بیشتر به کار می رود، طوفان ذهنی (Brainstorming) نامیده می شود . این روش توسط آلکس آسبورن (Alex Osborn) معرفی شد. امروزه این واژه بسیار متدوال شده است و در گفتگوهای روزمره هم به کار می رود، اما کمتر کسی هست که با ظرایف این روش آشنا بوده و آن را بتواند به درستی به کارگیرد.
این روش برای گزینه یابی (تولید ایده) در یک جمع کاربرد دارد. استفاده از این روش بر مبنای قواعد و اصولی است که اگر رعایت نشود، کارایی این روش از بین می رود.
نکته مهم این است که در زمان استفاده از این روش نباید قضاوتی صورت گیرد و ایده های حاصله نقد شود. در این جا هرچقدر ایده های بیشتری داشته باشیم بهتر است. قضاوت کردن مرحله پایانی تفکر است و مربوط به زمانی است که تمام گزینه های ممکن معلوم شده است. در پایان تفکر، از قضاوت استفاده می کنیم تا به بهترین گزینه برسیم. قضاوت مانند درو کردن است. اگر کشاورزی در زمان کاشت یا داشت بخواهد برداشت کند، چه چیزی خواهد داشت جز محصولی خام و غیرقابل استفاده؟
و اما روش استفاده از طوفان ذهنی به قرار زیر است:
1-جلسه ای را با حضور افرادی که قرار است گزینه دهند برگزار کنید. تعداد افراد بهتر است بین 4 تا 8 نفر باشد
2-موضوعی که باید در آن مورد ایده یابی شود را روی وایت برد یا جایی که همه بتوانند آن را ببینند بنویسید. موضوع باید کاملاً روشن و مفهوم باشد و مسئله را به خوبی تبیین کرده باشید
3-مطمئن شوید که همه حاضران درک درستی از موضوع دارند. برای این کار می توانید از آنها بخواهید موضوع را به زبان خودشان بیان کنند یا توضیح دهند و یا علت های آن را مطرح کنند
4-قوانین جلسه را یادآوری کنید:
الف-اجتناب از انتقاد کردن و قضاوت کردن و مسخره کردن در مورد دیگر ایده ها. تمامی ایده ها در این مرحله معتبرند
ب-بیشتر، بیشتر، بیشتر. هدف این است که به تعداد هرچه بیشتر ایده دست پیدا کنید. اگر تعداد ایده ها را محدود کنید، افراد سعی می کنند ایده هایی را بدهند که بهتر است و یا اینکه جدید است
ج-فکرتان را آزاد بگذارید و هر ایده ای که به ذهنتان رسید را مطرح کنید (خودسانسوری نکیند)
د-به دیگر ایده ها گوش دهید و سعی کنید ایده ها را با یکدیگر ترکیب کنید یا ایده های جدیدی از آن ها استخراج کنید
ه-از بحث و طرح سوال از یکدیگر اجتناب کنید چون جریان جلسه را مختل می کند
و-ایده ها هرچه نامتعارف تر و خارج از چارچوب باشند بهتر هستند
5-شخصی را به عنوان مسئول جلسه انتخاب کنید تا نظم را برقرار کند و در صورت مشاهده نقض قواعد، تذکر دهد. اگر این شخص شوخ مزاح بوده و بتواند در حین کنترل و راهبرد، مجلس گرمی نیز کند خیلی بهتر است.
6-کسی را برای نوشتن ایده ها معلوم کنید (اگر 2 نفر باشند بهتر است تا ایده ای جا نیافتد)
7-برای دست گرمی ، می توانید قبل از ورود به مسئله اصلی ، ابتدا در مورد یک مسئله فرضی ایده یابی کنید. بهتر است که مسئله فرضی ، قرینه ای از مسئله اصلی باشد تا از ایده هایی هم که در این جا به کار برده می شود ، در مسئله اصلی استفاده کرد. مثلاً اگر مسئله اصلی یافتن روش های توزیع یک محصول است، مسئله فرضی می تواند روش های آبیاری یک مزرعه پهناور باشد
8-هرکدام از حاضران بهتر است یک قلم و کاغد داشته باشند تا اگر ایده ای به ذهنشان رسید یادداشت کرده و در نوبت خودشان، آن را قرائت کنند
9-قبل از شروع جلسه بهتر است 3 دقیقه وقت بدهید تا هرکدام از حاضران به تنهایی ایده هایش را روی کاغذ بنویسد اما یادآوری کنید که در زمان بیان ایده ها افراد لیستشان را کنار گذاشته و با توجه به ایده هایی که دیگران می گویند سعی کنند ایده های جدید ارائه دهند
10-در آخر،ایده های شبیه به هم را ترکیب کنید و بقیه ایده هارا نگه دارید. بهتر است که به یک توافق برسید که کدام ایده ها مورد بررسی بیشتر واقع شده و یا اقدام بعدی چه و کی باشد. بعد از پایان وقت، جلسه را جمع بندی کرده و به پایان ببرید