به ياد سيصد و شصت روز مظلومانه زندانی شدن استاد ايليا

Wednesday, August 05, 2009

نکته دهم - اگر می خواهید جوینده ای خوب باشید


اگر می خواهید یک جوینده خوب باشید، به این نکات توجه کنید
1- بین عقیده ( یا شعار) و واقعیت فرق بگذارید. عقاید را به عنوان موضوعی فردی و یا ایده ای جالب که هنوز اجرایی نشده است در نظر بگیرید. عقاید با دانش که بر مبنای واقعیت است، همانند نیست. عقاید معمولاً شکلی از اطلاعاتی کم اعتبار هستند. صاحبان عقاید اداعا می کنند که عقایدشان مبتنی بر دانش است و این ادعایشان دارای درجات گوناگون است. این وظیفه شماست که اعتبار این ادعا را بسنجید. این با شماست که ادعایی را جدی بگیرید یا آن را شوخی تلقی کنید.
2- در فرصت های گوناگون عقاید را به چالش بگیرید. روشی های شما در چالش کشیدن می تواند متنوع باشد اعم از آکادمیک، طنز و یا تهاجمی. اکثر عقاید مبنای علمی ندارند. عادت کنید که در هنگام شنیدن عقاید از چنین سوالاتی استفاده کنید : "از کجا این حرف را می زنی؟ مدرکت چیست؟" اگر کسی عصبی شد و گفت: "من در انتخاب عقیده آزادم" در جواب بگویید : "البته که شما در انتخاب عقیده آزاد هستید حتی در عقایدی بچه گانه. اما آیا منبع این حق را می دانید؟" به این ترتیب در کمتر از 10 ثانیه موضوع بحث را به حقوق اساسی کشانده و به نقطه ای می رسید که دیگر مایل نیستید که موضوع بحث با عقاید بی پایه تغییر باید.

3- اگر می خواهید یک متفکر انتقادی شوید، بدانید که این روش تفکر مبتنی بر 14 مهارت است:
- اولویت بندی امور
- شناخت خواستگاه امور
- یافتن توالی امور (به خصوص هنگامی که ثبات ندارند)
- یافتن آنچه که بر امور اثرگذار است
- شناخت تعصب ها
- شناخت فرض ها
- ترسیم عاقبت و نتایج کار
- معلوم کردن شباهت ها و تفاوت ها
- ترکیب کردن ایده ها جهت استنتاج های کلی تر
- فرضیه سازی و بررسی درستی فرضیه ها
- استفاده از زبان تصویری (تفکر گرافیکی)
- نقد کردن
- خلاصه سازی کردن
- ارزیابی کردن


4- تمرین هایی که منجر به تحقق هویت منتقد در شما می شود را انجام دهید. این تمرین ها که شما را از روزمرگی خارج می سازد عبارتند از:
- ساخت سوالاتی که مستقیماً با موضوعات مرتبطند
- ارزیابی اظهارت و دلایل مخالفت با آن اظهارات
- بالابردن پذیرش نداشتن درک و یا اطلاعات کافی
- افزایش حس کنجکاوی
- علاقه مند بودن به یافتن راه حل های جدید
- کنار گذاشتن معیارهای ساده در آنالیز
- اشتیاق برای آزمون عقاید، فرضیات و دیدگاه ها و مقایسه آنها با واقعیات
- شنیدن دقیق دیگران و توان ارائه بازخورد به آنها
- ارزیابی منتقدانه خویش در تمام مدت عمر
- معلق کردن قضاوت ها تا زمانی که تمام واقعیت ها جمع آوری شده و مورد توجه قرار گیرد
- جمع آوری مستندات برای حمایت از فرضیات و اعتقادات
- سرعت در تطبیق اعتقادات با واقعیت های جدیدی که آشکار شده اند
- جستجو برای اثبات
- بررسی موشکافانه مشکلات
- کنار گذاشتن اطلاعات غیر مرتبط یا نادرست



5- خود را با شرایط متناقض، منطبق سازید. انطباق پذیری می تواند خیلی مفید باشد. تغییر دادن ذهنیت در مواجه با واقعیات جدید، مشکل و با طبیعت آدمی متضاد است. اما در نظر داشته باشید که تنها یک راه برای اندیشیدن هست و آن این است که مطابق با قوانین و روش های علمی حرکت کنیم. واقعیات محکم و شفاف، برای تصمیم گیری از بالاترین اعتبار برخوردارند. انسان برای انجام تفکر علمی مانند ماشین نیست که با دکمه ای روشن شود. تفکر علمی نیاز به تلاش بسیار برای ایجاد نظم ذهنی و فروتنی در پذیرش ندانسته ها دارد. همچنین نیاز به اشتیاق برای تعلیق قضاوت و درک این مطلب دارد که عقاید محکم ما تنها فرضیاتی هستند که باید آزموده شوند. هنگامی که به اطلاعات جدیدی می رسیم که بر خلاف عقاید ماست حدس می زنید کدام را باید کنار گذاشت؟ یک دانشمند برجسته گفته است که هیچ چیز غمناکتر از آن نیست که یک نظریه زیبا توسط یک واقعیت زشت نابود شود. غمناک اما درست، نظریه ها برای بقا به واقعیت ها وابسته اند. هنگامی که نظریه با یک یا چند واقعیت انطباق ندارد، یا باید کنار گذاشته شود و یا عوض شود. واقعیت ها، پایه و اساس تفکری روشن هستند.

*****************************************************************************

No comments: