نکته 63- آموزش تفکر انتقادی - آناليز معنايی جملات - قسمت هفتم

خطاهاي کلامي – عبارات بي محتوا

عبارات بي معني، به ظاهر براي ارائه اطلاعاتي مطرح شده اند اما در واقع هيچ اطلاعاتي را منتقل نمي کنند. جملات واقعيت نما، نمونه اي از عبارات بي محتوا هستند. عبارات واقعيت نما، به علت وجود کلمات ربطي که در آن هستند، درست به نظر مي رسند. اين کلمات ربط عبارتند از : و، يا، اگر، همه، هيچ و مواردي مانند اين. به عنوان مثال، رضا از علي مي پرسد آيا به مهماني مي آيي؟ و علي در جواب مي گويد: «اگر بيايم، مي آيم». اين يک عبارت واقعيت نما است. در اين مثال، پاسخ علي هيچ اطلاعاتي را منتقل نمي کند که بالاخره علي به مهماني مي آيد يا خير

به طور مشابه، جمله «فردا يا باران مي بارد يا نمي بارد» يک جمله واقعيت نما است. چند مثال ديگر از جملات واقعيت نما

- مجرد کسي است که ازدواج نکرده است

- هرچيزي که بزرگ باشد، کوچک نيست

- آنچه که در حرکت است، ساکن نيست

درستي جملات واقعيت نما بر اساس نشانه هاي واقعي نيست بلکه تنها از نظر منطقي داراي تناقض نيستند. مثلاً اگر کسي از شما بپرسد آيا علي مجرد است يا نه و شما در جواب بگوييد : مجرد کسي است که ازدواج نکرده است، اين يک عبارت بي محتواست که هيچ اطلاعاتي را منتقل نمي کند اگرچه از نظر منطقي حرف نادرستي نيست. البته اگر يک بچه کلاس اولي بپرسد که مجرد يعني چه و در جواب او بگوييم مجرد کسي است که ازدواج نکرده است، در اين حالت اطلاعات منتقل شده و جمله بي محتوا نيست

در مواردي که مي خواهيم يک گفتگوي سازنده، شفاف و دقيق داشته باشيم، مجاز نيستيم که از عبارات بي محتوا استفاده کنيم

منبع

http://philosophy.hku.hk/think/meaning/pitfalls3.php