نکته 68 - آموزش تفکر انتقادی - آناليز استدلال - قسمت پنجم

استدلال هاي پيچيده

يک استدلال ساده، استدلالي است که شامل يک يا چند سري دليل و يک نتيجه است. يک استدلال پيچيده شامل يک سري از استدلال هاست که نتايج و يا دلايل آنها روي يکديگر قرار مي گيرند. استدلال هاي پيچيده بسيار متداول هستند زيرا بسياري موضوعات و مناظره ها پيچيده بوده و شامل علت هاي متعددي هستند. براي فهم يک استدلال پيچيده، بايد ساختار آن را آناليز کرد. کشيدن يک دياگرام در اين باره مي تواند مفيد باشد

دياگرام استدلال

به اين مثال توجه کنيد

3) پاريس در فرانسه است

2) و فرانسه در اروپا است

1) در نتيجه پاريس در اروپا است

در اين مثال دو دليل به يکديگر متصل شده و نتيجه گيري حاصل را منجر شده اند. به بيان ديگر، دو ليل با همکاري يکديگر، منجر به نتيجه شده اند و بدون يکي از آنها، رسيدن به نتيجه ميسر نيست. دياگرام اين استدلال به قرار زير است

روش ترسيم دياگرام استدلال به قرار زير است

1- مهم ترين يا اصلي ترين نتيجه گيري را مشخص کنيد

2- دلايلي که اين نتيجه گيري را پشتيباني مي کند را معلوم کنيد. اين ها دلايل استدلال اصلي است

3- دلايل ديگري که دلايل اصلي را پشتيباني مي کند، آنها را نيز معلوم کرده و همين رويه را در مورد آنها اعمال کنيد

4- دلايل و نتيجه گيري ها را با عدد يا حروف، برچسب بزنيد

5- اين برچسب ها را در يک دياگرام درختي ترسيم کرده و دلايلي که نتيجه گيري ها را منجر مي شود با پيکان به يکديگر وصل کنيد

به اين مثال توجه کنيد

علي نمي تواند به مهماني بيايد زيرا موتورش خراب شده است. احمد نيز نمي تواند به مهماني بيايد زيرا بايد در اداره اش حاضر باشد. من کس ديگري را هم به مهماني دعوت نکردم، بنابراين هيچ کس به مهماني نخواهد آمد

ما مي توانيم اين دلايل و نتيجه گيري ها را به صورت زير برچسب زده و آنها را فرموله کنيم

1- علي نمي تواند به مهماني بيايد

2- موتور علي خراب شده است

3- احمد نمي تواند به مهماني بيايد

4- احمد بايد در اداره اش حاضر باشد

5- من کس ديگري را به مهماني دعوت نکردم

6- (نتيجه گيري اصلي) هيچ کس به مهماني نخواهد آمد

ما مي توانيم دياگرام اين استدلال را به صورت زير ترسيم کنيم

بنابراين 1 و 3 نتايج مياني است که به همراه 5 منجر به نتايج نهايي شده است. البته شايد شما اين مثال را بدون دياگرام هم متوجه شويد اما براي فهم استدلال هاي پيچيده، استفاده از دياگرام ضروري است

تمرين

دياگرام استدلال هاي زير را ترسيم کنيد

1- اين کامپيوتر مي تواند فکر کند 2- بنابراين هوشمند است 3- ما نبايد هيچ موجود هوشمندي را بکشيم 4- بنابراين نبايد اين کامپيوتر را خاموش کرد

1- بسياري از مردم تصور مي کنند که برنزه شدن منجر به جذابيت مي شود 2- اما واقعيت اين است که در معرض طولاني نور خوشيد قرار گرفتن براي سلامتي زيان دارد 3- اين نشان داده شده است که نور آفتاب منجر به پيري زودرس پوست مي شود 4- اشعه ماوراء بنفش خورشيد مي تواند منجر به سرطان پوست شود

1- اگر مرجان اينجا است، بنابراين مهتاب نيز اينجاست 2- از اين رو اگر مهتاب اينجا نيست، بنابراين مرجان نيز ايجا حاضر نيست 3- مهتاب اينجا نيست 4- به احتمال زياد مرجان هم در اين اطراف نيست

1- تمام دانشجويان دانشگاهي بايد با تفکر انتقادي آشنا شوند 2- به علاوه تفکر انتقادي براي نجات اقتصاد جديد هم ضروري است 3- ما بايد خود را با تغييرات وسيع، منطبق سازيم و استفاده از اطلاعات در تصميم گيري را نقد کنيم 4- همچنين تفکر انتقادي مي تواند ارزش ها و اهدافمان از زندگي را انعکاس دهيم 5- بالاخره تفکر انتقادي ما را در بهبود و ضعيت درسي مان کمک مي کند

منبع

http://philosophy.hku.hk/think/arg/complex.php