جهانی که در آن زندگی می کنیم سیاه و سفید نیست، بلکه جهانی مملو از رنگ است. اما ذهن دوست دارد که جهان را سیاه و سفید ببیند. چرا ذهن دچار کور رنگی می شود؟ برای اینکه ذهن توان پردازش و تحلیل را از دست می دهد. آیا یک مونیتور سیاه و سفید با یک مونیتور 16 رنگ با یک مونیتور 32میلیون رنگ ، در یک سطح از تکنولوژی هستند؟
استدلال ها نیز چنین هستند. اینطور نیست که صحبتی تماماً درست و یا تماماً غلط باشد. درستی استدلال ها نیز سطوحی دارد. اما ساده لوح نباشید. اگر استدلالی را شنیدید، تلاش کنید مبانی ارائه شده در آن استدلال را یافته و آن را به چالش بگیرید. سان تزو، اولین معلم فنون جنگی می گوید: به جای حمله به دشمن، به استراتژی او حمله کنید
نشانه های یک استدلال غلط
به طور کلی ، استدلال های اشتباه ریشه در واقعیت ندارد. یا اینکه برخواسته از تجربیات کم، نادانی، تکبر و شنیده ها است.
برخی از این نشانه های اصلی تر عبارتند از:
1- استفاده از لحن احساسی
2- کمبود واقعیت ها و وجود اطلاعات خام
3- اشاره به برخی از جنبه های موضوع نه تمام آن
4- کلی گویی
5- تفکر سیاه و سفید و افراط گرایی به جای سازگاری
6- طرح سوالات مچ گیرانه و عدم تلاش برای پاسخ به آن
7- عدم ذکر منابع موثق
8- عدم اشتیاق برای نقد شدن و یا به چالش کشیده شدن
9- سفسطه
10 – حذف برخی از واقعیت ها از منابع
11- اصل قرار دادن فرضیات و شبه واقعیت ها
12 – بیان دلایل چرخه ای (مثلاً شاه عبدالعظیم کجاست؟ نزدیک شهر ری، شهر ری کجاست؟ نزدیک شاه عبدالعظیم) و یا دلایل خود متکی (مثلاً هر آنچه در کتاب انجیل آمده درست است؛ زیرا کلام خداست و خدا خودش این موضوع را در انجیل بیان کرده است)
13 – تقلیل گرایی یا کنار گذاشتن برخی موضوعات از طریق کم اهمیت کردن آن
14 – متکلم وحده بودن
15 – ارائه راه حل های ساده برای مسایل پیچیده
16- شاخه به شاخه پریدن
17- بیان کلمات چند پهلو که دارای معانی متعددی هستند
18 – بیان نکردن همه احتمالات و آلترناتیوها
19- حمله کردن و تخریب شخص به جای نقد گفتار و عقاید او
20 – بی معنی تلقی کردن یک عقیده به دلیل پیچیده بودن آن. اگر کسی یک مفهوم پیچیده را نمی فهمد، نباید بگوید که بی معنی است.
21- وجود تناقض های داخلی
22 - بیان چند مصداق جزئی و گرفتن نتیجه کلی
23 - از پیش پذیرفتن یک مطلب
24 – خطای اندازه (آیا استدلال "پول دارم، پس می توانم ماشین بخرم" را می پذیرید؟ درست است که پول دارد اما آیا به اندازه خرید اتومبیل است؟)
استدلال ها نیز چنین هستند. اینطور نیست که صحبتی تماماً درست و یا تماماً غلط باشد. درستی استدلال ها نیز سطوحی دارد. اما ساده لوح نباشید. اگر استدلالی را شنیدید، تلاش کنید مبانی ارائه شده در آن استدلال را یافته و آن را به چالش بگیرید. سان تزو، اولین معلم فنون جنگی می گوید: به جای حمله به دشمن، به استراتژی او حمله کنید
نشانه های یک استدلال غلط
به طور کلی ، استدلال های اشتباه ریشه در واقعیت ندارد. یا اینکه برخواسته از تجربیات کم، نادانی، تکبر و شنیده ها است.
برخی از این نشانه های اصلی تر عبارتند از:
1- استفاده از لحن احساسی
2- کمبود واقعیت ها و وجود اطلاعات خام
3- اشاره به برخی از جنبه های موضوع نه تمام آن
4- کلی گویی
5- تفکر سیاه و سفید و افراط گرایی به جای سازگاری
6- طرح سوالات مچ گیرانه و عدم تلاش برای پاسخ به آن
7- عدم ذکر منابع موثق
8- عدم اشتیاق برای نقد شدن و یا به چالش کشیده شدن
9- سفسطه
10 – حذف برخی از واقعیت ها از منابع
11- اصل قرار دادن فرضیات و شبه واقعیت ها
12 – بیان دلایل چرخه ای (مثلاً شاه عبدالعظیم کجاست؟ نزدیک شهر ری، شهر ری کجاست؟ نزدیک شاه عبدالعظیم) و یا دلایل خود متکی (مثلاً هر آنچه در کتاب انجیل آمده درست است؛ زیرا کلام خداست و خدا خودش این موضوع را در انجیل بیان کرده است)
13 – تقلیل گرایی یا کنار گذاشتن برخی موضوعات از طریق کم اهمیت کردن آن
14 – متکلم وحده بودن
15 – ارائه راه حل های ساده برای مسایل پیچیده
16- شاخه به شاخه پریدن
17- بیان کلمات چند پهلو که دارای معانی متعددی هستند
18 – بیان نکردن همه احتمالات و آلترناتیوها
19- حمله کردن و تخریب شخص به جای نقد گفتار و عقاید او
20 – بی معنی تلقی کردن یک عقیده به دلیل پیچیده بودن آن. اگر کسی یک مفهوم پیچیده را نمی فهمد، نباید بگوید که بی معنی است.
21- وجود تناقض های داخلی
22 - بیان چند مصداق جزئی و گرفتن نتیجه کلی
23 - از پیش پذیرفتن یک مطلب
24 – خطای اندازه (آیا استدلال "پول دارم، پس می توانم ماشین بخرم" را می پذیرید؟ درست است که پول دارد اما آیا به اندازه خرید اتومبیل است؟)
1 comment:
salam dostane aziz
movaffagh bashid
Post a Comment